Ölünceye kadar bakma akdi.

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Avukat Ayşe Unganer yazdı… Ölünceye kadar bakma akdi.

T.M.K. 611. gereğince ” Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi, bakım borçlusunun bakım alacaklısını ölünceye kadar bakıp gözetmeyi, bakım alacaklısının da bir malvarlığını veya bazı malvarlığı değerlerini ona devretme borcunu üstlendiği sözleşmedir. Ölünceye kadar bakma sözleşmesi resmi sözleşme şeklinde yapılır.

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi ile genelde hemen tapuda işlem yapılarak bakım borçlusuna tapu devri yapılmaktadır. Ölünceye kadar bakma akdi aslında bir sözleşme olduğu için sadece bu sözleşme yapılıp tapuda devir yapılmadan da sözleşme geçerliliğini korur. Bakım alacaklısı öldükten sonra vasiyetnameymiş gibi bakım borçlusu tapuda işlem yaptırıp tapuyu üzerine alabilir. Aslında tapuyu hemen devretmemek bakım alacaklısı yönünden avantajlı bir durumdur.

Miras bırakanlar bazı mirasçılar kendilerine baktıkları için minnet duygusu ile sağlıklarında mallarını onlara bağış veya satış yoluyla devretmektedirler. Bunlardan satış yoluyla devir gerçek bir satış iradesi olmadığı ve bedel ödenmediği için geçersiz olurken bağış yoluyla tapu devri de tenkise tabii olup sadece muris malının bir miktarını bağışlayabilmekte bu miktarı aşan kısım tapu iptal davası ile tekrar mirasa dönebilmektedir. Ölünceye kadar bakma akdi miras bırakanın kendine bakan mirasçıya bağıştan daha fazla mal bırakmasını sağlayabilecek bir akittir. Aynı zamanda bakım borçlusu bakım alacaklısına bakmazsa alacaklı olan taraf kendine bakılmadığı gerekçesi ile sözleşmenin feshi davası açabilir. Bu davada mahkeme gelişen olaylara ve kimin haklı, kimin kusurlu olduğuna bakarak karar verir. Kusurlu taraf aldıklarını geri vermek zorunda kalır.

Bakım borçlusu, bakım alacaklısına özellikle uygun gıda ve konut sağlamak, hastalığında gerekli özenle bakmak ve onu tedavi ettirmek zorundadır. Bununla birlikte aynı evde yaşamaları da zorunlu değildir. Her insanın ihtiyaçları farklıdır. Bu ihtiyaçlara göre bakım sağlamakla yükümlüdür.

Bakıp gözetmek şartıyla yapılan devir işleminin geçerliliği için sözleşmenin düzenlendiği tarihte bakım alacaklısının özel bakım ihtiyacı içinde bulunması zorunlu değildir. Bu ihtiyacın sözleşmeden sonra doğması ya da bakım alacaklısının ölümüne kadar çok kısa bir süre sürmüş olması sözleşmenin geçerliliğini etkilemez.

Ölünceye kadar kakma akdinde sadece bakım alacaklısı olan kişi sağlığında bakım borcunun yerine getirilmediğini ileri sürerek sözleşmenin feshini dava edebilir. Ancak onun ölümünden sonra mirasçıları bakım alacaklısına bakılmadığını ileri sürerek herhangi bir tapu iptal davası açamazlar.

Ölünceye kadar bakma akdi ivazlı yani bedel karşılığı yapıldığı kabul edilen akittir. Karşılıklı her iki tarafın da borçları vardır. Bu bakımdan bağıştan farklıdır. Bağış durumunda söz konusu olan tenkis talebi ölünceye kadar bakma akdinde ileri sürülemez.

Ölünceye kadar bakma akdiyle verilen malın tapusunun iptali malın tekrar miras mallar içine dönmesi için bakım alacaklısının ölümünden sonra mirasçıları tapu sahibi bakım borçlusuna dava açabilirler. Bu davada yapılacak en iyi iddia mirasçılardan mal kaçırma kastı ile sözleşmenin muvazaalı olduğudur.

Muvazaa; irade ile beyan arasında kasten oluşturulan aykırılıktır. Bakım alacaklısı sözleşmeyi yaparken aslında bakılıp gözetilme amacını değil de başka bir amacı mesela mirasçılarından mal kaçırma kastını taşıyorsa bu takdirde akdin ivazlı ( bedelli) olduğu söylenemez. Bağış amacı üstün tutulmuş olabilir. Bu sebeple ölünceye kadar bakma akdi sebebiyle verilmiş olan tapu iptal edilir.

Muvazaa olup olmadığının belirlenebilmesi için sözleşme tarihinde murisin yaşı, fiziki ve genel sağlık durumu, elinde bulunan malvarlığının değeri, devredilen malın tüm malvarlığına oranı, bunun makul sınırlar içinde kalıp kalmadığının göz önüne alınması gerekir. Ancak tek bir malı olan kişi de bunu ölünceye kadar bakma akdi ile devredebilir. Önemli olan konu mal kaçırma kastı olup olmamasıdır.